Η κυριαρχία
των χημικών φαρμάκων στον χώρο της Κλασσικής Ιατρικής, πολλά από τα οποία παρά
την αποτελεσματικότητά τους παρουσιάζουν διαφόρου βαθμού παρενέργειες, έδωσε
ώθηση στην ανάπτυξη της Εναλλακτικής Ιατρικής, η οποία αποσκοπεί στην θεραπεία
του ασθενούς μόνο με ουσίες φυτικής προέλευσης και φυσικές.
Το 1850, το
80% των φαρμάκων της κλασσικής φαρμακοποιίας προέρχονταν από φυτά. Σήμερα, με
την κυριαρχία της χημικής φαρμακοβιομηχανίας, μόλις το 20-30% των φαρμάκων, που
χρησιμοποιεί η ιατρική παρασκευάζεται από φυτά. Παρά το γεγονός ότι η βοτανική
ιατρική έχει ιστορία 6000 ετών κάτω από
1% των γνωστών φυτών με παραδοσιακές θεραπευτικές εφαρμογές έχουν αξιολογηθεί αυστηρά
επιστημονικώς. Αυτό συμβαίνει κυρίως λόγω έλλειψης χρηματοδοτών: Το φυτικό
σκεύασμα δεν έχει περιθώρια κέρδους ελκυστικά για την φαρμακοβιομηχανία
και οι καλλιεργητές οι οποίοι πιθανώς να
ενδιαφέρονται δεν διαθέτουν επαρκή κεφάλαια για την χρηματοδότηση των πολυδάπανων ερευνών που απαιτούνται για
την αξιολόγηση τόσο της αποτελεσματικότητας των φυτών που καλλιεργούν όσο και
των παρενεργειών. Όσο το ενδιαφέρον του κοινού μεγαλώνει για τα παραδοσιακά
θεραπευτικά συστήματα, τόσο εμφανίζονται μεγαλύτερες ροές στην χρηματοδότηση
καλά σχεδιασμένων επιστημονικών ερευνών που τα αφορούν.
Στο παρόν
άρθρο έχουν επιλεγεί να παρουσιαστούν ενδεικτικά τρεις χαρακτηριστικοί
εκπρόσωποι βοτάνων με φαρμακευτική δράση.
·
Η αλόη
Η αλόη η γνήσια (aloe
vera) έχει χρησιμοποιηθεί εκτενώς στην αρχαία Ελλάδα. Από την Αρχαία Ελλάδα και
κατά την διάρκεια του Μεσαίωνα στην Ευρώπη η χρήση της γενικεύτηκε για τη
θεραπεία των πληγών, για γεννητικά έλκη,
τριχόπτωση, κοιλιακά προβλήματα.
Με βάση τα δεδομένα που
έχουμε από την επιστημονική έρευνα η επίδραση της αλόης στα οργανικά συστήματα
του σώματος οφείλεται σε 75 δυνητικά ενεργά συστατικά έχουν ταυτοποιηθεί στο
φυτό, όπως βιταμίνες, μέταλλα, σακχαρίτες, αμινοξέα, ανθρακινόνες, ένζυμα,
λιγνίνη, σαπωνίνες, σαλικυλικά οξέα, πολυφαινολικές ενώσεις καροτενοειδή,
στεροειδή, τερπένια, φυτοστερόλες, που συντελούν στην καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας,
των φλεγμονών, του διαβήτη, της δυσλιπιδαιμίας.
Η αλόη μπορεί να
προκαλέσει σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις ιδιαίτερα σε άτομα με γνωστή αλλεργία
σε φυτά της οικογένειας Liliaceae (π.χ. σκόρδο, κρεμμύδια τουλίπες)
διάρροια, εμετό, ηλεκτρολυτικές διαταραχές καρδιακή αρρυθμία και σπάνια ηπατική
βλάβη, νεφρική βλάβη, δυσλειτουργία θυρεοειδούς. Η Aloe vera μπορεί να έχει καρκινογόνα δράση εάν
κατά την επεξεργασία δεν έχουν αφαιρεθεί σωστά τα μέρη του φυτού που είναι
πλούσια σε ανθρακινόνες και ορισμένες φαινόλες, ουσίες με καρκινογενετική
δράση.
·
Ο
κουρκουμάς
Ο κουρκουμάς
ή turmeric έχει χρησιμοποιηθεί επί 4.000 χρόνια για τη θεραπεία ποικιλίας
νοσημάτων, όπως φλεγμονωδών νοσημάτων, πεπτικών ηπατικών προβλημάτων, ασθενειών
δέρματος πληγών. Οι περισσότερες μελέτες για τον κουρκουμά έχουν πραγματοποιηθεί σε δοκιμαστικούς
σωλήνες και ζώα. Λιγότερα είναι τα δεδομένα που έχουμε από έρευνες σε
ανθρώπους. Σύμφωνα με τις μελέτες αυτές ο κουρκουμάς μπορεί να βοηθήσει στην
καταπολέμηση λοιμώξεων, ορισμένων μορφών καρκίνου, φλεγμονών, πεπτικών
προβλημάτων.
Παρενέργειες
Στις
παρενέργειες συγκαταλλέγονται οι αλλεργίες η ανάπτυξη έλκους, νεφριλιθίαση,
αύξηση της πιθανότητας επιπλοκών από χολολιθίαση σε πάσχοντες, υπογλυκαιμία σε
διαβητικούς, επιδείνωση ορμονοευαίσθητων καταστάσεων, των σπερματοζωαρίων.
·
Το
Panax Ginseng
Το Panax Ginseng ανήκει στην
οικογένεια Araliaceae και έχει χρησιμοποιηθεί στην παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική
και σε ανατολικά θεραπευτικά συστήματα για ευρύ φάσμα νοσημάτων. Αποτελεί μία
από τις ναυαρχίδες των ανατολικών θεραπευτικών συστημάτων. Ο όρος «Panax» έχει
κοινή ετυμολογία με την λέξη πανάκεια προερχόμενο από την ελληνική λέξη πας + ακέομαι (θεραπεύω).
Σε
σειρά προκαταρκτικών μελετών το βότανο βελτίωσε την ταχύτητα των
διανοητικών αντιδράσεων σε υγιείς ενηλίκους,
βελτίωσε τη
στυτική δυσλειτουργία σε άντρες, αύξησε
την αποτελεσματικότητα εμβολίων και βελτίωσε ανοσολογικές παραμέτρους ενώ είχε
αντικαρκινική δράση σε ανθρώπινους ιστούς.
Η πιο συχνή
ανεπιθύμητη ενέργεια είναι η δυσκολία στον ύπνο (αϋπνία). Λιγότερο συχνά,
εμφανίζονται προβλήματα εμμήνου ρύσεως, πόνος στο στήθος, αυξημένος καρδιακός
ρυθμός, παλμοί, υψηλή ή χαμηλή αρτηριακή πίεση, πονοκέφαλος, απώλεια της
όρεξης, διάρροια, κνησμός, εξάνθημα, ζάλη, αλλαγές στη διάθεση, κολπική
αιμορραγία,σοβαρό εξάνθημα που ονομάζεται σύνδρομο Stevens-Johnson, ηπατική
βλάβη και σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις.
Κατά την
χορήγησή τους σε νοσήματα, τα βότανα χορηγούνται συστηματικά ή σε υψηλές δοσολογίες.
Η ιατρική εξέταση και παρακολούθηση είναι απαραίτητη.
Dr Αναστασία Μοσχοβάκη
Φραγκοπούλου 10 Κηφισιά
24ωρη γραμματεία για ραντεβού: 2106252770
