Το αίσθημα των κρύων ποδιών είναι αρκετά συχνό σύμπτωμα στον γενικό πληθυσμό. Άτομα στα οποία το αίσθημα του ψύχους και των κρύων άκρων εμφανίζεται με αυξημένη συχνότητα είναι οι γυναίκες, οι ηλικιωμένοι, οι εργαζόμενοι σε ψυχρό περιβάλλον (π.χ. ναύτες),οι ασχολούμενοι με ορισμένα αθλήματα (π.χ. σκιέρ, ορειβάτες), τα άτομα με ειδικές ανάγκες.
Το αίσθημα ότι κρυώνουμε ανήκει στους ομοιοστατικούς μηχανισμούς που το ανθρώπινο σώμα έχει στην διάθεσή του για την διατήρηση φυσιολογικής θερμοκρασίας του σώματος. Η θερμοκρασία του ανθρώπινου σώματος ρυθμίζεται από τα υποθαλαμικά κέντρα του υποθαλάμου, σε στενά επίπεδα. Όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος είναι χαμηλή με αποτέλεσμα ο οργανισμός να κινδυνεύει να χάσει θερμότητα κινητοποιούνται τα υποθαλαμικά θερμορυθμιστικά κέντρα, αυτόνομες νευρικές οδοί και ειδικές ορμόνες όπως η θυρεοειδοτρόπος ορμόνη, έτσι ώστε να αυξηθεί ο μυϊκός τόνος, να παραχθεί ρίγος, να αυξηθεί ο μεταβολικός ρυθμός και να γίνουν αλλαγές συμπεριφοράς (επί παραδείγματι το άτομο νοιώθει ότι κρυώνει και ντύνεται ζεστά) που βοηθούν το σώμα να εξοικονομήσει την απαιτούμενη θερμότητα.
Στα τοπικά αισθήματα της θερμοκρασίας ειδικότερα συμμετέχουν σύνθετοι νευρικοί αγγειακοί και ορμονικοί παράγοντες. Η συμπλοκή των παραπάνω παραγόντων έχει ως αποτέλεσμα ορισμένοι άνθρωποι να αισθάνονται συχνά ότι κρυώνουν ή ότι έχουν κρύα άκρα, χωρίς αυτό να οφείλεται σε παθολογικό οργανικό παράγοντα. Επί παραδείγματι αρκετές φορές οι γυναίκες λόγω των έντονων ορμονικών αλλαγών κατά την διάρκεια του εμμηνορυσιακού κύκλου παρουσιάζουν θερμορυθμιστική αστάθεια, ενώ σύμφωνα με μελέτες η θερμοκρασία του σώματος κατά τις νυχτερινές ώρες πέφτει απότομα και η κυκλοφορία του αίματος στο δέρμα και στα άκρα είναι πιο άτονη με αποτέλεσμα να έχουν πιο ισχυρή αντίληψη του κρύου και αίσθημα κρύων άκρων.
Είναι σημαντικό ωστόσο να γνωρίζετε ότι τα αισθήματα αυτά δεν προκαλούνται πάντα από ιδιοσυγκρασιακούς παράγοντες ή απλούς παράγοντες που έχουν σχέση με το φύλο. Υπάρχουν μία σειρά από νοσήματα και παθολογικές καταστάσεις που είτε δημιουργούν είτε επιδεινώνουν φυσιολογικώς παραγόμενα αισθήματα. Τέτοια νοσήματα και παθολογικές καταστάσεις είναι :
· Η αναιμία
· Η υπόταση
· Ο διαβήτης
· Διαταραχές ενδοκρινών αδένων
· Νευρολογικά νοσήματα ( π.χ. εγκεφαλικά επεισόδια, νόσος Parkinson)
· H ηπατική ανεπάρκεια
· Η νεφρική ανεπάρκεια
· Τα εγκαύματα
· Δερματικά νοσήματα (π.χ. ψωρίαση)
· Η αποφρακτική αγγειοπάθεια
· Ο υποσιτισμός
· Καρδιακά νοσήματα
. Το σύνδρομο Raynaud
· Παρενέργειες φαρμάκων ή κατάχρησης ουσιών (π.χ. αλκοόλ).
Τα άτομα που πάσχουν από ευαισθησία στο ψύχος - αίσθημα κρύων ποδιών πρέπει να ασκούνται συστηματικά γιατί η συστηματική άσκηση βοηθάει τον μηχανισμό της φυσικής θερμογένεσης, να κάνουν καλή διατροφή με φρούτα λαχανικά όσπρια άπαχα κρέατα και γαλακτοκομικά προϊόντα. Επιπροσθέτως συνιστάται αποφυγή υπερκατανάλωσης αλκοόλ και καπνίσματος, αποφυγή στερητικής δίαιτας και χρήση φανέλας και ζεστών καλτσών. Η καλή ψυχολογία αμβλύνει τα συμπτώματα. Συνιστώνται τεχνικές χαλάρωσης και αποφυγή άγχους.
Η σωστή ιατρική εξέταση είναι επιβεβλημένη όταν τα παραπάνω μέτρα αποδεικνύονται ανεπαρκή για να αποκαταστήσουν τα συμπτώματα, όταν συνυπάρχουν και άλλες εκδηλώσεις (π.χ. ταχυκαρδίες, πονοκέφαλοι, δύσπνοια), όταν τα αισθήματα επιδεινώνονται σε σχέση με το παρελθόν, ή όταν διαταράσσεται το συνολικό αίσθημα ευεξίας του οργανισμού.
Το αίσθημα ότι κρυώνουμε ανήκει στους ομοιοστατικούς μηχανισμούς που το ανθρώπινο σώμα έχει στην διάθεσή του για την διατήρηση φυσιολογικής θερμοκρασίας του σώματος. Η θερμοκρασία του ανθρώπινου σώματος ρυθμίζεται από τα υποθαλαμικά κέντρα του υποθαλάμου, σε στενά επίπεδα. Όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος είναι χαμηλή με αποτέλεσμα ο οργανισμός να κινδυνεύει να χάσει θερμότητα κινητοποιούνται τα υποθαλαμικά θερμορυθμιστικά κέντρα, αυτόνομες νευρικές οδοί και ειδικές ορμόνες όπως η θυρεοειδοτρόπος ορμόνη, έτσι ώστε να αυξηθεί ο μυϊκός τόνος, να παραχθεί ρίγος, να αυξηθεί ο μεταβολικός ρυθμός και να γίνουν αλλαγές συμπεριφοράς (επί παραδείγματι το άτομο νοιώθει ότι κρυώνει και ντύνεται ζεστά) που βοηθούν το σώμα να εξοικονομήσει την απαιτούμενη θερμότητα.
Στα τοπικά αισθήματα της θερμοκρασίας ειδικότερα συμμετέχουν σύνθετοι νευρικοί αγγειακοί και ορμονικοί παράγοντες. Η συμπλοκή των παραπάνω παραγόντων έχει ως αποτέλεσμα ορισμένοι άνθρωποι να αισθάνονται συχνά ότι κρυώνουν ή ότι έχουν κρύα άκρα, χωρίς αυτό να οφείλεται σε παθολογικό οργανικό παράγοντα. Επί παραδείγματι αρκετές φορές οι γυναίκες λόγω των έντονων ορμονικών αλλαγών κατά την διάρκεια του εμμηνορυσιακού κύκλου παρουσιάζουν θερμορυθμιστική αστάθεια, ενώ σύμφωνα με μελέτες η θερμοκρασία του σώματος κατά τις νυχτερινές ώρες πέφτει απότομα και η κυκλοφορία του αίματος στο δέρμα και στα άκρα είναι πιο άτονη με αποτέλεσμα να έχουν πιο ισχυρή αντίληψη του κρύου και αίσθημα κρύων άκρων.
Είναι σημαντικό ωστόσο να γνωρίζετε ότι τα αισθήματα αυτά δεν προκαλούνται πάντα από ιδιοσυγκρασιακούς παράγοντες ή απλούς παράγοντες που έχουν σχέση με το φύλο. Υπάρχουν μία σειρά από νοσήματα και παθολογικές καταστάσεις που είτε δημιουργούν είτε επιδεινώνουν φυσιολογικώς παραγόμενα αισθήματα. Τέτοια νοσήματα και παθολογικές καταστάσεις είναι :
· Η αναιμία
· Η υπόταση
· Ο διαβήτης
· Διαταραχές ενδοκρινών αδένων
· Νευρολογικά νοσήματα ( π.χ. εγκεφαλικά επεισόδια, νόσος Parkinson)
· H ηπατική ανεπάρκεια
· Η νεφρική ανεπάρκεια
· Τα εγκαύματα
· Δερματικά νοσήματα (π.χ. ψωρίαση)
· Η αποφρακτική αγγειοπάθεια
· Ο υποσιτισμός
· Καρδιακά νοσήματα
. Το σύνδρομο Raynaud
· Παρενέργειες φαρμάκων ή κατάχρησης ουσιών (π.χ. αλκοόλ).
Τα άτομα που πάσχουν από ευαισθησία στο ψύχος - αίσθημα κρύων ποδιών πρέπει να ασκούνται συστηματικά γιατί η συστηματική άσκηση βοηθάει τον μηχανισμό της φυσικής θερμογένεσης, να κάνουν καλή διατροφή με φρούτα λαχανικά όσπρια άπαχα κρέατα και γαλακτοκομικά προϊόντα. Επιπροσθέτως συνιστάται αποφυγή υπερκατανάλωσης αλκοόλ και καπνίσματος, αποφυγή στερητικής δίαιτας και χρήση φανέλας και ζεστών καλτσών. Η καλή ψυχολογία αμβλύνει τα συμπτώματα. Συνιστώνται τεχνικές χαλάρωσης και αποφυγή άγχους.
Η σωστή ιατρική εξέταση είναι επιβεβλημένη όταν τα παραπάνω μέτρα αποδεικνύονται ανεπαρκή για να αποκαταστήσουν τα συμπτώματα, όταν συνυπάρχουν και άλλες εκδηλώσεις (π.χ. ταχυκαρδίες, πονοκέφαλοι, δύσπνοια), όταν τα αισθήματα επιδεινώνονται σε σχέση με το παρελθόν, ή όταν διαταράσσεται το συνολικό αίσθημα ευεξίας του οργανισμού.
Dr. Αναστασία Μοσχοβάκη
Ιατρός Ειδική Παθολόγος Φραγκοπούλου 10, Κηφισιά
24ωρη γραμματεία νοσοκομειακά περιστατικά: 2106252770
E mail: amoschovaki@yahoo.gr.
LINKS:
http://anastasiamoschovaki1.blogspot.com ΘΕΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ
LINKS:
http://anastasiamoschovaki1.blogspot.com ΘΕΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ
http://twitter.com/amoschovaki H ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΣΤΟ TWITTER.
