Το γεννητικό αρτηριακό ενδοθήλιο είναι ιστός που ευρίσκεται στο εσωτερικό
τοίχωμα των αρτηριών του ανδρικού γεννητικού συστήματος.
Η ομαλή λειτουργία του ενδοθηλίου είναι πολύ σημαντική για την καλή στύση.
Προϋπόθεση της επαρκούς στύσης είναι η αύξηση της ροής του αίματος, φαινόμενο
που εγκαθίσταται μετά την πλήρη χάλαση των αρτηριών και των λείων μυϊκών ινών
των σωμάτων του πέους. Το μονοξείδιο του αζώτου ΝΟ, ουσία που εκκρίνεται από το
άθικτο ενδοθήλιο συντελεί στο φαινόμενο αυτό της χάλασης, ενώ η επάρκεια της
ελαστικότητας και διασταλτικής ικανότητας του αγγείου επιτυγχάνεται με την
διατήρηση της ακεραιότητας της ανατομικής δομής του ενδοθηλίου. Το άθικτο
ενδοθήλιο εκκρίνει επιπρόσθετα ένα σύνολο ουσιών (π.χ. ενδοθηλίνη), που έχουν
κεντρικό ρόλο στην τοπική διατήρηση της ευαίσθητης βιοχημικής ισορροπίας. Τρεις
χημικές ουσίες του αίματος η ldl χοληστερόλη η oμοκυστεΐνη[d1] και η λιποπρωτεΐνη Α, όταν ευρίσκονται
σε αυξημένα επίπεδα στον οργανισμό προκαλούν την παθολογική κατάσταση της
δυσλειτουργίας του ενδοθηλίου. Η κατάσταση αυτή χαρακτηρίζεται από την προοδευτική
ανάπτυξη μιας ιδιότυπης φλεγμονώδους αντίδρασης στην περιοχή του ενδοθηλίου. Λιποπρωτεΐνες
LDL, παράγοντες φλεγμονής αυξητικοί παράγοντες λευκά αιμοσφαίρια λεία μυϊκά κύτταρα και ινώδη στοιχεία συρρέουν τοπικά.
Ενεργές μορφές οξυγόνου (ρίζες οξυγόνου) που παράγονται, εξουδετερώνουν το
φυσιολογικά παραγόμενο από το ενδοθήλιο μονοξείδιο του αζώτου που έχει κομβικό
ρόλο στην ομαλή στύση. Επιπρόσθετα, χημικές ουσίες που παράγονται με την
φλεγμονή, καταστρέφουν πλειάδα ενδοθηλιακών κυττάρων.
Α. LDL ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ
Η χοληστερόλη είναι μια ουσία που βρίσκεται φυσιολογικά στα κύτταρα του
ανθρώπινου οργανισμού. Υπάρχουν δύο τύποι χοληστερόλης: αυτή που βρίσκεται στις
λιποπρωτεΐνες χαμηλής πυκνότητας (LDL) και αυτή που βρίσκεται στις
λιποπρωτεΐνες υψηλής πυκνότητας (HDL). Η LDL χοληστερόλη, που συχνά αναφέρεται
ως «κακή» χοληστερόλη, έχει ως κύριο ρόλο τη μεταφορά του λίπους σε όλο το
σώμα.
Όταν αυξάνεται η LDL και συντρέχουν ένας ή περισσότεροι από ορισμένους
βλαπτικούς για το ενδοθήλιο των αγγείων παράγοντες (π.χ. κακή κληρονομικότητα,
αυξημένη πίεση αίματος, αυξημένο σάκχαρο, κάπνισμα), λιποπρωτεΐνες LDL συρρέουν
στον έσω χιτώνα της αρτηρίας, όπου υφίστανται βιοχημικές τροποποιήσεις (π.χ.
οξείδωση, μη ενζυματική γλυκοζυλίωση), ενώ αναπτύσσεται μια ιδιότυπη φλεγμονώδης
αντίδραση που χαρακτηρίζει την δυσλειτουργία του ενδοθηλίου. Κοινοί παράγοντες
και νοσήματα που προκαλούν αυξημένα επίπεδα LDL προκαλούν:
·
Η κακή διατροφή που είναι πλούσια σε ζάχαρη κορεσμένα και
trans λιπαρά
·
Κληρονομικοί παράγοντες
·
Ορμονικές και μεταβολικές διαταραχές (π.χ.
υποθυρεοειδισμός διαβήτης)
·
Παθήσεις ήπατος, χοληφόρων
·
Φάρμακα
Β. LPA
Οι λιποπρωτεΐνες είναι συμπλέγματα πρωτεϊνών και λιπιδίων, τα οποία είναι
απαραίτητα για τη μεταφορά της χοληστερόλης, των τριγλυκεριδίων και
λιποδιαλυτών βιταμινών προς και από τους ιστούς, μέσω των υγρών του σώματος
(αίμα, λέμφος, διάμεσο υγρό). Η λιποπρωτεΐνη Α, LpA, είναι μια χαμηλής πυκνότητας
λιποπρωτεΐνη του αίματος που περιέχει μια ειδική πρωτεΐνη, την απολιποπρωτεΐνη A (αpoA).H αpoA συντίθεται στο
ήπαρ, το οποίο αποτελεί και την κύρια θέση κάθαρσης της LpA. H LpA σύμφωνα με μελέτες, τροποποιεί την ινωδόλυση
και σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες (π.χ. κάπνισμα, αυξημένη χοληστερόλη LDL,
διαβήτη, μεταβολικό σύνδρομο, υπέρταση) προάγει την αθηρωμάτωση και την
δυσλειτουργία του ενδοθηλίου. Τα βασικότερα αίτια αύξησης της LpA είναι:
• Νοσήματα νεφρών (π.χ. νεφρική ανεπάρκεια)
• Ορισμένες ορμονικές διαταραχές και διαταραχές παραγόντων μεταβολισμού
(π.χ. διαβήτης)
• Φλεγμονές (π.χ. λοιμώξεις)
• Λήψη ορισμένων φαρμάκων (π.χ. αυξητική ορμόνη)
• Δυσμενής κληρονομικότητα.
H LpA σύμφωνα με μελέτες, τροποποιεί την ινωδόλυση και σε συνδυασμό με
άλλους παράγοντες (π.χ. κάπνισμα, αυξημένη χοληστερόλη LDL, διαβήτη, μεταβολικό
σύνδρομο, υπέρταση) προάγει την αθηρωμάτωση και την δυσλειτουργία του
ενδοθηλίου.
Γ. ΟΜΟΚΥΣΤΕΙΝΗ
Η ομοκυστεΐνη (HCY) είναι αμινοξύ που προέρχεται από το μεταβολισμό της
μεθειονίνης με τη συμμετοχή των βιταμινών του συμπλέγματος Β κοβαλαμίνη, φολικό
οξύ, πυριδοξίνη και ριβοφλαβίνη. Ο ομαλός μεταβολισμός της ομοκυστεΐνης
συγκρατεί το αμινοξύ σε χαμηλά επίπεδα στους ιστούς και το αίμα.
Αίτια αύξησης της oμοκυστεΐνης (ενδεικτική αναφορά):
·
Κατανάλωση αλκοόλ
·
Δυσμενής κληρονομικότητα
·
Νόσος Alzheimer
·
Υποθυρεοειδισμός
·
Ανεπάρκεια βιταμινών
Η oμοκυστεΐνη συντελεί στην πρόκληση βλάβης στο αγγειακό ενδοθήλιο και στην
πρόκληση θρόμβων.
Dr Αναστασία Μοσχοβάκη
Ιατρός Ειδική Παθολόγος
Φραγκοπούλου 10 Κηφισιά
24ωρη γραμματεία: 2106252770
Περισσότερες πληροφορίες στις ιστοσελίδες https://anastasiamoschovaki1.blogspot.com
και http://iatreioamoschovaki.gr
